Gevecht met de tijd

Hoe oud is moeder Aarde? Tot in de zeventiende eeuw wisten onze voorouders zeker dat ze op 22 oktober 4004 voor Christus was geschapen. Uitgangspunt was het Bijbelse scheppingsverhaal. Wie daaraan durfde te tornen had kans om als ketter op de brandstapel te eindigen.

We hebben er vier eeuwen over gedaan, maar nu staat vast dat onze planeet 4.6 miljard jaar geleden uit gas en stof werd geboren. Biologen, geologen, fysici en astronomen hebben het oude wereldbeeld spectaculair doen sneuvelen. Dit boek laat zien welke inventieve en soms zelfs komische methodes wetenschappers gebruikten om de ouderdom van onze planeet te bepalen.

Orthodoxe kringen zien dat alles met afschuw aan en stellen er eigen `onderzoek’ tegenover. Hun wereldbeeld is sinds de zeventiende eeuw niet veranderd. God schiep de wereld in zes dagen op die gedenkwaardig dag in oktober 4004 v. Chr., nu bijna 6000 jaar geleden.

“Aalders schrijft wetenschapsgeschiedenis met als focus de leeftijd van de aarde en die van de kosmos. Al in de klassieke tijden dacht men hierover na en daarna in de eerste eeuwen van het christendom. De auteur begint zijn geschiedschrijving bij de Ierse bisschop Ussher die na jarenlange studie concludeerde dat de wereld op 23 oktober 4004 v.Chr. zou zijn geschapen. Het blijft nog even een theologische kwestie, maar al snel gaan ook wetenschappers van andere disciplines hierover nadenken, waarmee het echte wetenschappelijke werk begint.

Een keur van geleerden passeert de revue, van Copernicus, Brahe, Galilei en Kepler naar Newton en Darwin en vervolgens tot onze tijd naar het midden van de twintigste eeuw, toen Holmes de leeftijd van de aarde met enige speelruimte op 3,45 miljard jaar vaststelde. Maar Aalders beschrijft ook de menselijke aspecten van deze geleerden, zoals Darwin, die publicatie van zijn bevindingen uitstelde om zijn diepgelovige vrouw niet te kwetsen en de erg van zichzelf overtuigde Lord Kelvin. Tot slot krijgen creationisme en Intelligent Design enige aandacht. Een interessant en lezenswaardig boek waarin wetenschapsgeschiedenis vanuit een onverwachte hoek wordt beschreven. De auteur schrijft boeiend in begrijpelijke taal” (Wim Kleisen in NDB Biblion).

“Een fascinerend boek dat helder en met ironie de historie vertelt van het bepalen van de leeftijd van de aarde”, dagblad Trouw .

Gevecht met de tijd | 328 pagina’s | Uitgeverij Aspekt | november 2013 | ISBN 9789461533821