‘Weg met de koning!’ Majesteitsschennis in Nederland
Waarom omarmen wij ons Koningshuis, maar lachen we als Youp van `t Hek, Hans Teeuwen of LuckyTV de draak steken met Willem-Alexander of Máxima? Wat zij zich tegenwoordig kunnen veroorloven, was honderd jaar geleden goed voor een forse gevangenisstraf. Koning Willem I stelde belediging van het Koningshuis strafbaar omdat hij niet tegen kritiek kon. Daarmee borduurde hij voort op wetgeving die al in het oude Rome menigeen letterlijk de kop kostte.
Dit boek belicht de achtergronden van duizenden jaren majesteitsschennis, maar legt de nadruk op de laatste twee eeuwen. Zelden is een wet in Nederland vaker misbruikt. Majesteitsschennis is zelfs herhaaldelijk ingezet om politieke tegenstanders monddood te maken. Vooral tijdens het regime van koning Willem III (‘Koning Gorilla’) en in de roerige jaren zestig, toen Provo opkwam, deelden rechters draconische straffen uit. Ferdinand Domela Nieuwenhuis moest naar de gevangenis omdat hij had gezegd dat Willem III ‘niet veel van zijn baantje had gemaakt’. Die volkomen terechte opmerking – de koning had er inderdaad niets van gebakken – bezorgde hem een jaar celstraf.
De wet op majesteitsschennis is volkomen uit de tijd en staat bovendien op gespannen voet met de vrijheid van meningsuiting en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Toch zat de ‘waxinelichtman’ jarenlang opgesloten in de zwaarst beveiligde gevangenis van Nederland.
‘Weg met de Koning!’ is een boek over eeuwen van liefde voor de Oranjes, zowel de toppen als de dalen. Maar de Oranjehaters komen evenzeer aan het woord. Het zal niemand verbazen dat het binnen Nederlands Eerste Familie ook niet altijd boterde. We hebben zelfs een koning gehad die zijn eigen vader (tegen betaling) door journalisten in de pers liet belasteren omdat hij zelf zo gauw mogelijk op de troon wilde komen. Eenmaal aan de macht chanteerden diezelfde journalisten hem met hun wetenschap over de lastercampagne die hij als kroonprins tegen zijn vader had gevoerd. Publiciteit kon hij alleen voorkomen door voor hun zwijgen te betalen. Het heeft de koning kapitalen gekost
De verschijning van dit boek was aanvankelijk gepland voor najaar 2015. Het manuscript was klaar maar twee uitgeverijen zagen ondanks gemaakte afspraken plotseling beren op de weg, terwijl tegelijkertijd de hermelijnkoorts genadeloos toesloeg. De invloed van het koningshuis is kennelijk nog steeds zo groot dat het uitgevers tot zelfcensuur aanzet. Raar. Het boek behandelt immers alleen maar de geschiedenis van de majesteitsschennis; ikzelf maak me in de tekst op geen enkele wijze aan dat antieke misdrijf schuldig.
Het actualiteitenprogramma ‘Brandpunthttp://brandpunt.kro.nl/seizoenen/2015/afleveringen/09-02-2016/fragmenten/weg-met-de-koning‘ besteedde op 9 februari ruim aandacht aan ‘Weg met de koning!‘ en RTL Boulevard op 17 februari 2017.
