Een Historische Speech?
Op gevaar af voor een zuurpruim te worden uitgemaakt kan ik het niet laten een paar opmerkingen over de veel bejubelde speech van Willem-Alexander op de Dam te maken. Al die lovende, lyrische commentaren die reppen van een ‘historische toespraak’, verbazen me.
Als je er goed naar kijkt, stelt het weinig voor. De laatste tijd zie ik steeds vaker dat alles wat de koning zegt – hoe voorspelbaar ook – met applaus wordt ontvangen. Hoe kan dat?
Wijlen hofbiograaf Cees Fasseur was erg voor de monarchie omdat een troonopvolger zich zijn halve leven lang kan voorbereiden op het koningschap. Zo sla je geen modderfiguur bij een diner omdat je precies weet hoe je je bestek moet hanteren. Als je al die gekozen presidenten ziet klungelen met hun bestek weet je dat Fasseur gelijk had. Te weinig voorbereid. Willem-Alexander eet inderdaad netjes maar speechen (wat ook bij de voorbereiding op het koningschap hoort) heeft hij nooit onder de knie gekregen. Houterig leest hij van de autocue voor; of hij leest – zoals op Koningsdag – zijn dankwoord van papier. Toch worden zijn teksten (veelal geschreven door zijn vaste speechschrijver Jan Snoek) tegen de klippen op geroemd. Wat hij ook zegt. Zo zou zijn eerste kerstspeech als koning volgens De Telegraaf nog lang in de Nederlandse gemeenschap ‘nadreunen’.
Zijn toespraak gisteren, dodenherdenking 2020 op een uitgestorven Dam, was volgens de media een historische mijlpaal. De koning had zich kritisch uitgelaten. Op de nieuws-site van het NOS journaal vielen woorden als ‘oprecht’ en ‘zeer indrukwekkend en krachtig’. Verslaggever Koninklijk Huis Kysia Hekster: ‘Hij heeft zich nooit op deze manier uitgelaten over zijn overgrootmoeder en is het eerste lid van het koningshuis dat zich hier zo expliciet over uitspreekt.’
Het AD sprak van een ‘historische toespraak’ en een ‘adembenemend goede toespraak’. Die laatste opmerking was van PvdA-leider Lodewijk Asscher.
Kan de koning bij mij dan helemaal niets goed doen? Jawel. Maar dit is allemaal zo mateloos overdreven. Dat de dochter van Sobibor-overlevende Jules Schelvis het niet droog hield omdat haar vader werd aangehaald door de koning snap ik heel goed. Het gaat mij om de woorden die hij aan zijn overgrootmoeder koningin Wilhelmina wijdde en die nu zo gigantisch worden uitvergroot.
Wat zei de koning in zijn toespraakje van 662 woorden over zijn overgrootmoeder? Hij zei dat mensen zich in de steek gelaten voelden en onvoldoende gehoord. Evenmin voldoende gesteund ‘al was het maar met woorden.’ Dan komt de veelgeroemde passage: ‘Ook vanuit Londen, ook door mijn overgrootmoeder, toch standvastig en fel in haar verzet.’ Meer heeft hij niet gezegd, of het moet zijn dat hem dat niet losliet.
Hij besteedt vier woorden aan zijn overgrootmoeder, maar ontkracht dan zijn eigen woorden weer grotendeels met de opmerking dat ze ’toch standvastig en fel in haar verzet’ was. Zeven woorden om haar nalatigheid te vergoelijken. Maar die verontschuldiging is klinkklare onzin, want hoe kun je standvastig en fel in je verzet zijn vanuit Londen, waar ze al enkele dagen na het uitbreken van de oorlog naar toe was gevlucht? Toen er nog gevochten werd en soldaten in haar naam sneuvelden?
Toen de bevolking zich ontzet toonde over haar smadelijke vlucht heeft Wilhelmina geprobeerd haar vluchtgedrag in een ander daglicht te plaatsen. Ze had helemaal niet naar Engeland willen vluchten. Het was haar als het ware overkomen. Het Engelse marineschip waarop ze zat, had haar tegen haar wil naar Engeland overgevaren. De vraag is natuurlijk waarom ze aan boord van die Engelse boot is gegaan. En waarom ze ruim voor haar vlucht veel geld naar Londense banken had overgemaakt.
Willem-Alexander is inderdaad de eerste in zijn familie die enkele woorden aan het vluchtgedrag van zijn overgrootmoeder wijdt (lof!), maar dat ‘standvastige’ en ‘felle verzet’ had hij (of Jan Snoek) beter voor zich kunnen houden. In een historische speech hoort geen historische onzin.
Uw woorden, onvolprezen historicus Dr. Gerard Aalders, over het opzegversje van WA zijn mij uit het hart gegrepen. De koninklijke hielenlikker Prof Fasseur zou de tekst ook geschreven kunnen hebben. De teksten in De Telegraaf, AD en van NOS-spreekbuis K. Hekster over het geblaat van WA op de Dam zijn mij, Karel Hille, een gruwel.
Standvastig en fel verzet is inderdaad historisch onjuist. Ik zie alvast uit naar je te verschijnen Oranje Zwartboek. Je andere boeken over ons koningshuis heb ik met veel belangstelling gelezen. Je hebt in ieder geval bereikt dat het tot nu toe heersende beeld van ons koningshuis de laatste tijd aan het kantelen is. Als historicus vind ik het mooi om hier getuige van te zijn. Historische inzichten horen nu eenmaal niet statisch te zijn.
Puntje van kritiek: redigeer en controleer je teksten nog wat beter voordat je gaat publiceren. Meerdere boeken bevatten taal- en/of stijlfouten. Geen gruwelijke missers, maar toch. Ook in bovenstaande tekst staat in de tweede alinea een woord teveel en in de zesde alinea een woord te weinig. Ik snap dat de toespraak van de koning jouw vingers heeft doen trillen, maar haastige spoed… Succes met het afronden van Oranje Zwartboek en we wachten met belangstelling op je werk over Zwolsman.
Wederom een geweldige analyse van Gerard.
Met plezier lees ik altijd zijn commentaar waarin hij de luchtbel van de sprookjes van de Oranje's doorprikt
Flagrante onzin, manipulerende kolder, zo hoorde ik die z.g. "fantastische speech" van WA aan. De werkelijkheid toen was een gedegen voorbereide vlucht en smeerde elk lid van het koningshuis 'm toen naar elders. Om na jaren afwezigheid de burgers weer als infantiele kleuters te behandelen, zo liep die Wilhelmina als een stampende legerofficier weer daarna door het land.
Ik ben van heel lang na de oorlog, maar had een zeer goede geschiedenisleraar op de middelb. school. Voor hem waren er geen heilige huisjes, zélf nadenken en dat deden we: koningshuis, collaboratie, de Joodse Raad, alles werd besproken en onderzocht. Velen vielen dus door de mand en zelf nadenken, was de boodschap. Voor nu en later, bij deze en altijd.
Waarom het koningshuis zó populair is? Hersenspoeling!
Werkt net als die acteur in Vaticaanstad, zelfde werkwijze.
Mensen geloven erin, ondanks dat deze elitaire nietsnutten vrachtladingen geld kosten per jaar, los van alle scheve schaatsen, schandalen en opspraak. Een president pakt m.i. duurder uit en geeft veel meer onrust, hoewel sommigen dit reuring zullen noemen. Schaf eerst eens die achterlijke privileges en die flut-onschendbaarheid af, zelf de broek ophouden, wordt het motto. Dan praten we verder, familie van Oranje….
Het siert u, dat u mijn visie plaatste. Waar ik me al als kind boos over maakte is het idee/de illusie, dat het koningshuis ook op innerlijk niveau hoogstaander zou zijn dan de burgerij. Innerlijke, spirituele waardes sterker ontwikkeld zou hebben…hoger geestelijk kaliber. Alles in mij kwam dan in opstand, omdat ik toen al beter wist. Het werd hen eeuwen toegedicht, maar dit wordt nooit waargemaakt, kijk naar de feiten.
Deze kwaliteiten worden slechts op het koningshuis geprojecteerd en door figuren als Jeroen Snel (Bl. bloed) in ademloze bewondering in ere gehouden, blauw bloed met elke dag een nieuw hoedje, japon, bezoek verpleeghuis, opening. Flapoor weet het verschil niet tussen jetset en hoogstaand.
Deze innerlijke waardes zie ik juist écht terug in de mensen die ik dagelijks (onderwijs) ontmoet, ouders van kinderen en de kinderen zelf, woonachtig in een achterstandswijk in Rotterdam en elke dag deze waardes nastrevend en uitdragend. In de zware omstandigheden waarin zij vaak verkeren. Dát is pas klasse en hoogstaand!
Adel bestaat niet .Alleen geestelijke adel bestaat..Een heel enkele keer heeft een Koning dit b.v.de laatste Koning van Polen ,maar werd afgezet omdat hij te humaan was.