Een nieuw vliegtuig voor het koningspaar

In juni doet KLM Cityhopper alle toestellen van het type Fokker 70 de deur uit. Dat betekent tegelijk het einde van de PH-KBX, het regeringsvliegtuig dat onderhouden en gevlogen wordt door Cityhopper. ‘PH’ is de luchtvaartcode voor ‘Nederland’ en ‘KBX’ staat voor ‘Koningin Beatrix’. Net als de naamgeefster gaat de Fokker Executive Jet 70 met pensioen. Naar verwachting zal het nieuwe vliegtuig PH-KWA (koning Willem-Alexander) gaan heten. De regering is op zoek naar een vervangend toestel, dus is het tijd om premier Rutte alvast te waarschuwen voor de onvermijdelijk bijkomende extra kosten. Zo ging het tenslotte ook met die goede oude KBX.

De KBX is een aangepaste Fokker en kostte bij aanschaf (1995) 75 miljoen gulden (34 miljoen euro). Beatrix vond de werkruimte aan boord aan de krappe kant en ze gruwde van de cabinekleuren. Dat was gemakkelijk te verhelpen door de Fokker voor een half miljoen te verbouwen.

In 2009 kreeg het toestel voor 4,3 miljoen euro een grondige opknapbeurt. Dat was 800.000 euro meer dan begroot, maar daar kreeg de koningin ook wat voor. De KBX heeft plaats voor 24 passagiers, terwijl de reguliere uitvoering 70 reizigers kan vervoeren. Beatrix kreeg de ruimte  waarvan de economy passagier alleen maar kan dromen.

De koningin wilde wel de vinger aan de pols houden bij de verbouwing, maar om haar helemaal naar Schiphol te laten komen was wat veel gevraagd. Om Hare Majesteit tegemoet te komen werd er in de Koninklijke stallen een proefopstelling gebouwd. Zo kon ze op haar gemak de nieuwe stoelen uitproberen en – ook niet onbelangrijk – de nieuwe verlichting testen want de oude was haar een gruwel. De opstelling kostte 103.317,64 euro extra; voor dat geld kun je echt niet een paar keer polshoogte gaan nemen op Schiphol.

De stoelen in het VIP-gedeelte vond ze niet comfortabel genoeg. Een mens wil tenslotte ook wel eens liggen, al is het maar voor eventjes. De oplossing: zes op maat gemaakte luchtbedden die de stoelen omtoverden in een ligplek. Wellicht een tikkeltje primitief, maar voor het geld, 8535 euro, was het een prima oplossing. Echt noodzakelijk waren die bedden eigenlijk niet want het vliegbereik van de KBX is maar 1900 kilometer. In de praktijk zijn dat vluchten van ruim een paar uur, met tegenwind wat langer.

Als Willem-Alexander een staatsbezoek brengt aan bijvoorbeeld Australië pakt hij een lijnvlucht. Bij aankomst staat de KBX klaar. Vanwege het beperkte vliegbereik moet het toestel een aantal keren onderweg tanken en daar zit je als koning niet op te wachten. Dus vliegt het toestel, volgestouwd met bagage, hoedendozen en galajurken van Máxima, alvast vooruit.

Niet bepaald milieuvriendelijk. Maar dat hoef je de koning en zijn echtgenote niet te vertellen:`Om de gevolgen van CO2-uitstoot te verkleinen wordt door middel van investeringen in een CO2reductieproject de uitstoot per gevlogen uur van de KBX gecompenseerd.’
Niet duidelijk is of voor de lijnvluchten van het stel ook een CO-2 compensatie wordt betaald.

De KBX vloog in 2015 ongeveer 550 uur. Daarvan nam de Koninklijke familie 12 procent voor zijn rekening. Best veel als je bedenkt dat ook de ministers en staatssecretarissen (20 stuks) het vliegtuig gebruiken. De koning en de koningin hebben echter altijd voorrang. Het koppel wordt namelijk geacht al hun reizen in naam van  het nationale belang te maken. Dus ook als Máxima even zou willen shoppen in Milaan.
Het Bureau Luchtvaartzaken Koninklijk Staldepartement coördineert alle vluchten van de leden van het Koningshuis en de hofhouding. Niet alleen de KBX, maar ook lijndiensten en – als de nood aan de man mocht komen – vliegtuigen en helikopters van de Koninklijke Luchtmacht.

Minister Schulz van Infrastructuur en Milieu zoekt nu ter vervanging van de KBX een tweedehands toestel en neemt ergens begin 2017 een beslissing. Een nieuwe machine zou te duur uitvallen; tenslotte is er de laatste tijd nogal wat kritiek geweest op de kosten van het koningshuis.
Een van de voorwaarden is dat het toestel zonder te tanken de grenzen van het Koninkrijk moet kunnen bereiken. Dus non stop naar Curaçao of Aruba. Het ding mag niet duurder uitpakken dan 90 miljoen en hij moet een jaartje of twintig meekunnen.

De verbouwingskosten zullen aanzienlijk zijn en naar verwachting zal het budget – zoals te doen gebruikelijk bij het Koningshuis – fors worden overschreden. Ben benieuwd welke smoes de dienstdoende premier dan gaat verzinnen.