Wat kost het Nederlandse koningshuis de belastingbetaler per jaar? In ieder geval veel meer dan de Rijksbegroting ons wil doen geloven. De totale uitgaven voor Willem-Alexander, Máxima en Beatrix (de ‘uitkeringtrekkers’ in het jargon) komen dit jaar uit op 59,4 miljoen euro. Volgens een nieuw onderzoek van het tijdschrift De Republikein in samenwerking met het Republikeins Genoot-schap zou dat minstens 349 miljoen euro moeten zijn. Via WillyLeaks@deRepublikein.nl kregen de onderzoekers veel informatie binnen van onder meer ambtenaren die hun grieven kwijt wilden.
De beveiligingskosten zijn geheim, maar we moeten rekenen op minimaal 40 miljoen euro per jaar. Koningsdag is ook niet gratis. De gemeente die de koning en zijn familie ontvangt, is ongeveer een miljoen kwijt. Koninklijke ‘flitsbezoeken’ aan dorpen en steden (en dat zijn er ongeveer 350 per jaar door Willem-Alexander en Máxima) kosten aan beveiliging en omzetverlies van de middenstand circa 75.000 euro.
Nederland heeft wereldwijd zo’n 140 ambassades en consulaten. De ambassades hebben vaak ruimtes die uitsluitend ten dienste staat voor koninklijk bezoek. Ze staan bijna altijd leeg, maar brengen wel onderhoudskosten met zich mee. Dankzij WillyLeaks weten we dat onze royals in de praktijk vaak liever kiezen voor een suite in een peperduur hotel. Dat kost extra geld, ook voor beveiliging.
Toen Willem-Alexander nog kroonprins was en als hobby aan waterbeheer deed, ontstond er op het ministerie van Waterstaat een complete ambtelijke unit ter ondersteuning van zijn liefhebberij.
De ambassade in Parijs mag zich regelmatig verheugen in een bezoekje van Máxima die bij het kopen van haar schoenen en haute couture het liefst onopvallend in Parijs verblijft en bekende hotels mijdt. Het koningshuis neemt het regeringsvliegtuig volgens de RVD altijd in het nationale belang. Schoentjes en kleding van de koningin vallen daar kennelijk ook onder. En natuurlijk moet er bewaking mee.
Alle contacten in het buitenland, ook als ze privé zijn, worden door Buitenlandse Zaken begeleid en ondersteund. Alle gesprekken, hoe futiel ook, worden voorbereid.
Consulaten en ambassades zijn wekenlang in de weer om niets aan het toeval over te laten. Ambtenaren die vonden dat privé-activiteiten buiten hun functieomschrijving vielen, klaagden liever niet, omdat het hun carrièrekansen schaadde.
Het rapport besteedt veel aandacht aan het vermogen van de koning. Het is niet uitgesloten dat de fiscus miljoenen misloopt. Het rapport beweert niet dat de koning fraude pleegt, maar de omvang van hun vermogen, door Quote geschat op circa 900 miljoen, is gezien de historisch traceerbare opbouw van het Oranjekapitaal onwaarschijnlijk laag.
De RVD beweerde aan de vooravond van Willem-Alexanders koningsdagbezoek aan Groningen dat hij geen aandelen heeft in Shell of andere ‘koninklijke’ bedrijven, zoals Philips.
Met het oog op de Groningse gasbevingen was dat een handige zet. Maar volgens de voormalig directeur van het Koninklijk Huisarchief, Bernhard Woelderink, heeft de familie wel degelijk aandelen Shell en Philips. Misschien staan ze niet op naam van de koning, maar op die van Beatrix of mogelijk zijn ze ondergebracht in stichtingen of trusts. Mogelijkheden zat en dat de Oranjes de offshore wegen kennen én bewandelen is al vaker in het nieuws geweest.
Dit artikel verscheen eerder in Argus