Beatrix heeft het weer geregeld
De Oranjes leren het nooit af en de dienstdoende minister-president al evenmin: eisen en toegeven. Ten tijde van prins Bernhard leden alle premiers – zonder uitzondering – aan een slaafsheid ten opzichte van de koninklijke familie die je nauwelijks voor mogelijk houdt. Mark Rutte is er ook mee behept. Natuurlijk heeft hij zich aan de regels te houden die de grondwet stelt, maar die wet zegt niet dat je alles moet goedkeuren, inwilligen of verdedigen.
Een enkele keer heeft prinses Beatrix nog een verplichting in Den Haag. Hoe vaak per jaar dat gebeurt weet niemand, maar ze vindt dat ze gewoon recht heeft op een pied-à-terre. Dat heeft ze tenslotte ook in Amsterdam. Midden in de stad op de Dam. Dan hoeft ze na afloop niet terug naar kasteel Drakensteyn bij Lage Vuursche. Van de trams die achter het Paleis langsrijden heeft ze geen last. Die worden zolang zij er vertoeft – heb ik me laten vertellen – omgeleid. Het is er dan bijna net zo rustig als thuis in Drakensteyn en dat is wel zo prettig.
Zoiets wilde Hare Koninklijke Hoogheid ook wel in Den Haag. Aangrenzend aan haar voormalige ‘werkpaleis’ Noordeinde, staat een herenhuis dat zoonlief Willem-Alexander voor een habbekrats van zijn oma overnam. Ruim 300.000 euro is tenslotte niet veel voor een monumentaal pand. Tien jaar later verkocht W.A. het aan de Rijksgebouwendienst voor ruim 3 miljoen euro. Het leverde de toenmalige kroonprins in kleine kring de bijnaam op van koopman-koning.
Beatrix heeft geen zin om na een verplichting in Den Haag, privé of officieel maakt niet uit, terug te gaan naar Drakensteyn. Dat is tenslotte 80 kilometer rijden. Met privéchauffeur, lijfwachten en motorpolitie met blauwe zwaailichten ben je toch al gauw zo’n drie kwartier onder weg en dan is een optrekje in Den Haag wel zo handig. Paleis Noordeinde is geen optie voor een mevrouw die gewend is haar zin door te drijven. Overnachten in je eigen werkpaleis is natuurlijk ook te gek voor woorden. Eerlijk gezegd ken ik ook niemand die in zijn eigen kantoor of winkel slaapt. Dat doe je gewoon niet. Dus wordt het pand voor een kleine miljoen verbouwd omdat Beatrix dat zo graag wil. Rutte heeft er alle begrip voor.
Het is trouwens een oude Oranjetruc: Wilhelmina ‘schonk’ haar ‘kroondomeinen’ (ruim 6730 hectare met ongeveer 75 boerderijen, woningen en andere gebouwen) aan de staat.
Het Rijk kreeg de domeinen voor niets, maar moet ze natuurlijk wel onderhouden. Het geschenk werd in ‘eerbiedige dankbaarheid’ aanvaard. Maar de ‘Hoge Schenkster’ had wel haar voorwaarden gesteld. Zij en haar erfgenamen bleven over alle inkomsten van het domein beschikken, inclusief het genot van de jacht. Bovendien verplichtte de staat zich om – mocht de monarchie ooit ophouden te bestaan – de domeinen aan de Oranjes terug te geven, dan wel de waarde te vergoeden, uiteraard vermeerderd met de wettelijke rente.
Wat Wilhelmina in 1959 met een Wet op het Kroondomein liet regelen, ritselt haar kleindochter nu samen even met Rutte. Een Oranje iets weigeren? Dat doe je niet als minister-president.